ลำดับที่  399. “เล่นหมาหมาเลียหน้า  เล่นข้าข้าหยุบหัว”

อ่าน  (-เล่น-หมา-หมา-เลีย-หน้า///เล่น-ข้า-ข้า-หยุบ-หัว-)

หมายถึง....การให้ความเป็นกันเองกับผู้น้อยจนเกินไป เป็นผู้ใหญ่แต่ไม่วางตัว ทำให้เสื่อมความนับถือ   

กำบ่าเก่าจึงว่า     “เล่นหมาหมาเลียหน้า  เล่นข้าข้าหยุบหัว”

การนำไปใช้        เป็นผู้ใหญ่ต้องวางตัวให้เหมาะสม  ไม่หยอกล้อกับผู้น้อยจนเกินไป

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “เล่นกับหมา หมาเลียปาก  เล่นกับสาก  สากต่อยหัว”

เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง  “เล่นหมาหมาเลียหน้า  เล่นข้าข้าจับหัว”

ลำดับที่  400. “ลูบหน้าปะฮูดัง” 

อ่าน (-ลูบ-หน้า-ปะ-ฮู-ดัง-)

หมายถึง….ทำอะไรลงไปไม่สะดวกนัก  เพราะมีผู้มีอำนาจ  ผู้ที่ควรให้ความเกรงใจดูแลอยู่  หรือกลัวไปกระทบพวกพ้องที่มีอยู่  ทำให้เกิดความลำบากใจ

 กำบ่าเก่าจึงว่า    “ลูบหน้าปะฮูดัง” 

การนำไปใช้       ควรทำทุกอย่างด้วยเหตุผลหรือความถูกต้องตามทำนองคลองธรรม

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “ลูบหน้าปะจมูก ”

เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง    “ลูบหน้าปะจมูก”

ลำดับที่  401. “เลี้ยงจ๊างกิ๋นขี้จ๊าง” 

อ่าน  (-เลี้ยง-จ๊าง-กิ๋น-ขี้-จ๊าง-)

หมายถึง.....ได้รับผลประโยชน์ตอบแทนจากงานที่ทำ  

กำบ่าเก่าจึงว่า     “เลี้ยงจ๊างกิ๋นขี้จ๊าง”

การนำไปใช้       ดูแลเอาใจใส่ในงานที่ทำเพื่อจะได้ผลประโยชน์เต็มเม็ดเต็มหน่วยหรือมากขึ้น

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง    “เลี้ยงช้างกินขี้ช้าง”

เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง  “เลี้ยงช้างกินขี้ช้าง”

ลำดับที่  402. “เลี้ยงหมาหลายเผื่อว้อ”  อ่าน (-เลี้ยง-หมา-หลาย-เผื่อ-ว้อ-)

หมายถึง.....เตรียมการเผื่อเหลือเผื่อขาด  มีการเผื่อไว้   

กำบ่าเก่าจึงว่า      “เลี้ยงหมาหลายเผื่อว้อ” 

การนำไปใช้        วางแผนเผื่อไว้เพื่อรับสถานการณ์ที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “เผื่อเหลือเผื่อขาด ”

เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง  “เลี้ยงสุนัขหลายตัว  เผื่อมันเป็นบ้า ”(ยังเหลือตัวอื่นไว้เฝ้าบ้าน)

 

 

ลำดับที่  403.  “แล่งเมินก็แล่งหันลาย  แล่งขวายก็แล่งหันแซง”

อ่าน  (-เแล่ง-เมิน-ก่อ-แล่ง-หัน-ลาย///แล่ง-ขวาย-ก่อ-แล่ง-หัน-แซง-)

หมายถึง…..ยิ่งนานวันเข้า ก็ยิ่งแสดงซึ่งลักษณะนิสัยแท้จริง (ที่ไม่ค่อยดี) ออกมาให้เห็น 

กำบ่าเก่าจึงว่า   “แล่งเมินก็แล่งหันลาย    แล่งขวายก็แล่งหันแซง” 

การนำไปใช้     ควรเป็นคนเสมอต้นเสมอปลาย   จนเป็นปกตินิสัย  ถ้าเสแสร้งแกล้งทำ  เมื่อความจริงเปิดเผย  จะทำให้เป็นที่รังเกียจของคนทั่วไป

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “ออกลาย///น้ำลดตอผุด ”

เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง  “ยิ่งนานวันยิ่งเผยลาย  ยิ่งสายลายยิ่งชัด”

ลำดับที่  404. “ลูกหล้าครัวฮอม”  อ่าน  (-ลูก-หล้า-ครัว-ฮอม-)

หมายถึง….ลูกคนสุดท้ายของครอบครัวมักจะเป็นที่รักใคร่และได้รับการดูแลเอาใจใส่เป็นพิเศษ             

กำบ่าเก่าจึงว่า     “ลูกหล้าครัวฮอม”  

การนำไปใช้       เมื่อเป็นลูกคนสุดท้องต้องทำตัวน่ารัก  ตั้งใจเรียน

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “ลูกสุดท้องน้องสุดท้าย///ลูกหัวแก้วหัวแหวน”

เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง   “ลูกสุดท้องน้องสุดท้าย”

ลำดับที่  405. “ลูกกับป้อเหมือนหย้อกับลาบ”

อ่าน  (-ลูก-กับ-ป้อ-เหมือน-ย่อ-กับ-ลาบ-)

หมายถึง.....ความสัมพันธ์พ่อกับลูกย่อมตัดกันไม่ขาด

กำบ่าเก่าจึงว่า      “ป้อกับลูก  เหมือนหย้อกับลาบ”     

การนำไปใช้ให้    สายสัมพันธ์พ่อลูกจะให้ขาดจากกันเป็นเรื่องยาก

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “ฆ่าไม่ตายขายไม่ขาด”

เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง  “พ่อกับลูกเหมือนหย้อกับลาบ”(ลาบเป็นอาหารล้านนนา โดยนำเนื้อสดและเลือดคลุกเคล้า สับให้ละเอียดปรุงรสด้วยน้ำพริกลาบ ใส่หย้อหรือย่อคือเครื่องในวัวควายที่เรียกว่าผ้าขี้ริ้ว  หั่นเป็นชิ้นใส่ในลาบ อาจลวกก่อนหรือใส่ดิบๆก็ได้  ไม่ใส่จะไม่อร่อย ทำนองว่าขาดจากกันไม่ได้)

ลำดับที่  406. “ลูกหลานหลาย คนเฒ่าต๋ายอยาก” 

อ่าน  (-ลูก-หลาน-หลาย-คน-เถ้า-ต๋าย-หยาก-)

หมายถึง….มีลูกหลานมาก  แต่กลับปล่อยให้พ่อแม่อยู่อย่างอดๆอยากๆ ไม่ดูแลตอบแทนพระคุณ         

กำบ่าเก่าจึงว่า    “ลูกหลานหลาย  คนเฒ่าต๋ายอยาก” 

การนำไปใช้      เอาใจใส่  ดูแล  บิดามารดาปู่ย่าตายาย  

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “”

เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง   “ลูกหลานเยอะ   ปล่อยคนแก่อดอยาก ”

ลำดับที่  407. “ลูกซาวคนป้อแม่เลี้ยงได้   ป้อแม่สองคนบ่มีไผเลี้ยง”

(-ลูก-ซาว-คน-ป้อ-แม่-เลี้ยง-ได้///ป้อ-แม่-สอง-คน-บ่อ-มี-ไผ-เลี้ยง-)

หมายถึง.....การทอดทิ้งไม่ดูแลเลี้ยงดูบิดามารดาตอนท่านชรา เพราะว่าท่านยากจน  ไม่มีทรัพย์สมบัติ  

กำบ่าเก่าจึงว่า     “ลูกซาวคนป้อแม่เลี้ยงได้   ป้อแม่สองคนบ่มีไผเลี้ยง” 

การนำไปใช้       ให้มีความกตัญญูต่อบิดามารดา  นึกถึงตอนเราเล็กๆท่านเลี้ยงดูเรามาตั้งแต่ตีนเท่าฝาหอย

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “”

เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง  “ลูกยี่สิบคนพ่อแม่เลี้ยงได้  พ่อแม่สองคนไม่มีใครเลี้ยง ”

ลำดับที่  408. “ละอ่อนหันแต่กำเป๊า  คนเฒ่าหันแต่กำกิ๋น”

อ่าน  (-ละ-อ่อน-หัน-แต่-กำ-เป๊า////คน-เถ้า-หัน-แต่-กำ-กิ๋น-)

หมายถึง....คนเรามีจุดอ่อนที่แตกต่างกัน จะดีมากถ้ารู้จักจุดอ่อนนั้นและนำมาใช้ให้เป็นประโยชน์ต่อสังคม

กำบ่าเก่าจึงว่า     “ละอ่อนหันแต่กำเป๊า  คนเฒ่าหันแต่กำกิ๋น”     

การนำไปใช้        เรียนรู้ลักษณะผู้อื่นเพื่อการขอความช่วยเหลือ  เพื่อนำไปใช้ได้ถูกทาง

 เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “รู้เขารู้เรา”

เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “เด็กเล็กชอบคำยกยอปอปั้น  ส่วนคนแก่นั้นชอบอาหารการกิน ”